Dla pacjentów z poważnymi wadami zgryzu i zniekształceniami twarzy operacja szczęki oraz operacja żuchwy są jedynym ratunkiem i nadzieją na normalne życie. Kiedy wykonuje się osteotomię szczęki i jak przebiega leczenie? Najważniejsze informacje na ten temat można znaleźć w naszym najnowszym wpisie.
Co to jest osteotomia szczęki? Rodzaje
Osteotomia to nazwa procedury chirurgicznej polegająca na przecięciu i dopasowaniu w nowym położeniu kości szczęk: szczęki (górna szczęka) i żuchwy (dolna szczęka), gdy mają one nietypową i nieprawidłową budowę. Rodzaje zabiegu jest uzależniony od tzw. klasy szkieletowej, która świadczy o tym, czy pacjent ma „cofniętą bródkę” czy też jest ona „wysunięta do przodu”. Mówimy wówczas o zaburzeniach w wymiarze przednio-tylnym. W przypadku niektórych wad niezbędne jest przeprowadzenie zabiegu obuszczękowego, obejmującego zarówno szczękę, jak i żuchwę (osteotomia dwuszczękowa). Operację z reguły poprzedza kilkuletnie leczenie ortodontyczne.
Należy zaznaczyć, iż zabiegi ortognatyczne przeprowadza się najczęściej u dorosłych pacjentów dorosłych, z zakończonym okresem rozwojowym kośćca.
U kogo wykonuje się osteotomię żuchwy?
Zabieg ten jest wykonywany u osób z tyłożuchwiem i zgryzem głębokim, progenią i laterogenią.
Tyłożuchwie (inaczej retrogenia) charakteryzuje się tym, że szczęka (w której znajdują się górne zęby) jest wysunięta przed żuchwę (dolne zęby). Pacjenci z tą wadą często mają cofnięta brodę i dolną wargę. Retrogenii często towarzyszy zgryz głęboki, co oznacza, iż siekacze górne i dolne zbytnio nachodzą na siebie. Siekacze (zęby od jedynki do dwójki, na górze i na dole) górne w zgryzie głębokim przykrywają większą część wysokości dolnych.
Przeciwieństwem retrogenii jest progenia, czyli znaczne wysunięcie żuchwy przed górną szczękę. Trzecią nieprawidłowością szczęki jest laterogenia wtedy też żuchwa jest przesunięta w prawo lub w lewo.
Osterotomia może zostać przeprowadzona u osób ze zgryzem otwartym i uśmiechem dziąsłowym.
W wielu przypadkach zaburzenia zgryzu mogą być tak nasilone, iż oprócz nieprawidłowego ustawienia i symetrii łuków zębowych, możemy zaobserować znaczne zaburzenie rysów twarzy. Należy zaznaczyć, że nieprawidłowe ułożenie szczęk względem siebie, ich nieprawidłowa wielkość i brak symetrii bezpośrednio wpływają na takie czynności jak:
– oddychanie,
– sposób przeżuwania pokarmu,
– połykanie,
– mowę,
– funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych,
– a nawet występowanie choroby próchnicowej i chorób przyzębia.
Ponadto przesunięcie szczęki lub żuchwy jest przyczyną złego funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych, czego konsekwencjami bywają migrenowe bóle głowy. Wady zgryzu sprawiają, również że zęby szybciej się ścierają się i stają się bardziej podatne na próchnicę. Nieleczone progenia i retrogenia mogą ponadto przyspieszyć wystąpienie paradontozy.
Przygotowania do osteotomii
Tak jak wcześniej wspominaliśmy, zazwyczaj etapem przygotowania do operacji jest leczenie ortodontyczne. Chirurg razem z ortodontą opracowują plan leczenia na podstawie badania klinicznego oraz analizy zdjęć fotograficznych, radiologicznych i modelu szczęk pacjenta. Zadaniem leczenia wstępnego jest wyrównanie kształtu i szerokości łuków zębowych. Aparat ortodontyczny pełni wówczas rolę szyny chirurgicznej, która umożliwia prawidłowe ustawienie względem siebie szczęk oraz jest elementem stabilizującym wyrostek kłykciowy (część żuchwy wchodząca w skład stawu skroniowo-żuchwowego) po przecięciu kości żuchwy.
Osteotomia szczęki– przebieg zabiegu
Zabieg ten jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym.
Lekarz nacina lub całkowicie przecina kość szczęki lub żuchwy, zostaje również poszerzony wyrostek zębodołowy, a także zablokowany fragment kości w pewnej, odpowiedniej pozycji. Kość żuchwy zostaje przesunięta do właściwego miejsca i przykręcona płytkami i tytanowymi śrubami. Osteotomia żuchwy umożliwia cofnięcie, wysunięcie, a także wyrównanie symetrii całej żuchwy.
Ostetomia szczęki – zalecenia
Zabieg ten wiąże się z rehabilitacją pooperacyjną, podczas której dochodzi do ostatecznej poprawy warunków zgryzowych oraz odpowiednio długa retencja (czyli utrzymanie efektów leczenia). Pacjenci muszą pamiętać o systematycznych wizytach i kontynuacji leczenia ortodontycznego. Należy być cierpliwym, bowiem na uzyskanie całkowitych efektów zabiegu należy poczekać od 9 do 12 miesięcy.
Jakie korzyści odczuwają pacjenci po zabiegu?
Osteotomia szczęki pozwala na przywrócenie prawidłowych funkcji fizjologicznych oraz poprawia estetykę wyglądu zewnętrznego pacjenta, tym samym wzrasta jego samoocena i dobre samopoczucie. U pacjentów z dużymi deformacjami rysów twarzy zabiegi ortognatyczne przywracają również prawidłowe funkcjonowanie społeczne, gdyż chorzy stają się bardziej otwarci, nie boją się kontaktu z drugim człowiekiem i oceny swojego wyglądu.
# osteotomia szczęki # zaburzenia zgryzu # operacja żuchwy # wady zgryzu # progenia # laterogenia # zgryz otwarty # uśmiech dziąsłowy # chirurgia szczękowo-twarzowa