Kwaśne napoje wrogiem zdrowych zębów?
Latem, gdy żar leje się z nieba spożywamy więcej napojów, w tym ogromną popularnością cieszą się różnego rodzaju kwaśne napoje: herbaty owoce czy wody smakowe, które niestety mogą przyczynić się do niszczenia szkliwa. O czym należy pamiętać wybierając napoje oraz jak unikać erozji szkliwa? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie w naszym artykule. Kwaśne napoje zdrowe, ale niekoniecznie bezpieczne dla zębów Osoby świadomie odżywiające się z pewnością kupują różnego rodzaju herbaty owocowe, są one bowiem doskonałym źródłem witamin, zwłaszcza witaminy C, która wzmacnia odporność. Po wody smakowe natomiast chętnie sięgają osoby odchudzające się, którym zwykła woda nie przypadła do gustu. Wybierając kwaśne napoje musimy także uważać, gdyż choć z jednej strony wpływają na poprawę naszej odporności, dostarczają witamin, to z drugiej niszczą szkliwo. Opublikowany na łamach “British Dental Journal” artykuł ostrzega przed nadmiernym spożywaniem kwaśnych napojów. Naukowcy z King’s College London Dental Institute udowodnili, iż popijanie kwaśnych napojów pomiędzy posiłkami oraz powolne ich sączenie zwiększa ryzyko wywołanej przez kwasy erozji szkliwa. Jak wskazało badanie, osoby, które dwa razy dziennie piły pomiędzy posiłkami na przykład wodę z plasterkiem cytryny czy gorącą herbatkę owocową były aż 11 razy bardziej narażone na erozję szkliwa niż ci, którzy tego nie robili. Badacze wzięli pod lupę dietę 300 osób, które miały poważne uszkodzenia szkliwa. Erozja szkliwa może być spowodowana spożywaniem: soków owocowych, herbatek owocowych, alkoholi (zwłaszcza wina), wód smakowych, napojów słodzonych, ale także napojów dietetycznych oraz produktów marynowanych w occie. Aby zadbać o zdrowie zębów należy zastąpić je: zwykłą wodą, herbatą, kawą, mlekiem oraz wodą gazowaną. Czy zatem musimy całkowicie zrezygnować z kwaśnych napojów? Niekoniecznie, gdyż kwasy w nich występujące nieco tracą na swoje sile, gdy te napoje pijemy nie między posiłkiem, ale w trakcie jedzenia. Zasadowy odczyn śliny zostaje wtedy częściowo zneutralizowany i zagrożenie maleje dwukrotnie w porównaniu z kwaśnymi napojami wypijanymi między posiłkami. Doskonałymi neutralizatorami są także niektóre produkty spożywcze – np. ser. Jeśli chcemy ochronić nasze zęby możemy także pić kwaśne napoje przez słomkę. Najbardziej szkodliwe jest bowiem powolne sączenie napoju (przez ponad 5 minut) lub też przetrzymywanie go w ustach przed połknięciem. Kiedy mówimy o kwasowej erozji szkliwa? W wyniku długotrwałego działania kwasów następuje erozja szkliwa, czyli powierzchowna utrata tkanek twardych zębów. Kwasy mogą być dostarczane przez pożywienie lub też być rezultatem choroby. Powstałe w ten sposób ubytki są płaskie, o zaokrąglonych brzegach, najczęściej pojawiają się na powierzchniach policzkowych lub przedsionkowych zębów. Przeprowadzone badania przez prof. dr hab. Danutę Waszkiel z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, wykazały, iż kwasowa erozja szkliwa dotyczy blisko 30% osób, choć jej występowanie jest zależne od wieku. Najniższy odsetek pacjentów z kwasową erozją szkliwa stwierdzono w grupie wiekowej 35-44 lata (6,11%), zaś najwyższy – w grupie wiekowej 18-24 lata (33,33%). Kwasowa erozja szkliwa jest spowodowane przede wszystkim spożywaniem takich produktów jak: soki owocowe (pomarańczowy, cytrynowy, grejpfrutowy oraz jabłkowy), świeże owoce (cytrusy, porzeczki, wiśnie, czereśnie, rabarbar) i warzywa (szczaw, brukselka, szparagi, brukiew), herbata owocowa, wino (zwłaszcza białe), napoje gazowane, izotoniczne oraz energetyczne. Produkty te zawierają w sobie kwasy o pH poniżej 4,5 – jest to granica, poniżej której hydroksyapatyty, czyli związki chemiczne budujące szkliwo, rozpuszczają się. Dodatkowo, uszkodzeniu może ulegać także zębina między- i okołokanalikowa. Co może jeszcze niszczyć szkliwo? Oprócz picia kwaśnych napojów negatywny wpływ na stan naszego szkliwa ma także: – mycie zębów tuż po zjedzeniu kwaśnych warzyw i owoców (kwasy organiczne w nich zawarte rozmiękczają szkliwo, a szczotkowanie jeszcze bardziej je uszkadza). – zawierająca duże ilość węglowodanów (np. słodycze) niewłaściwa dieta. – refluks żołądka, objawia się on cofaniem się treści żołądkowej do przełyku, a zawarte w niej kwasy rozmiękczają szkliwo. – zgrzytanie zębami (bruksizm) przyczynia się do nadmiernego ścierania się szkliwa przede wszystkim na powierzchniach żujących zębów. – nieprawidłowa higiena jamy ustnej – zbyt intensywne szczotkowanie zębów przy użyciu szczoteczki o twardym włosiu, a także pasty o wysokim współczynniku ścieralności. – wady zgryzu. Jak dbać o szkliwo? Zapobieganie kwasowej erozji szkliwa Aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń szkliwa wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad. Z diety należy wyłączyć słodycze i gazowane kolorowe napoje, a kwaśne soki (mają one sporo witamin, więc nie trzeba z nich zupełnie rezygnować) – pić przez słomkę. Po kwaśnym posiłku z myciem zębów lepiej odczekać około 30 minut, a do szczotkowania wybierać szczoteczki o miękkim włosiu oraz pasty o niskim współczynniku ścieralności RDA. Jeśli szkliwo jest narażone na uszkodzenia z powodu choroby, np. refluksu lub bruksizmu, należy koniecznie rozpocząć ich terapię. Stomatolog z pewnością poleci także wzmacnianie szkliwa. W tym celu przeprowadza się np. fluoryzację, polegającą na nałożeniu preparatów zawierający określone stężenie fluoru. Fluor nie tylko wzmacnia szkliwo, ale także uodparnia je na działanie szkodliwych kwasów oraz zaktywizuje produkcję nowych kryształków szkliwa. Na co dzień możemy także stosować pasty i płukanki z fluorem. # kwaśne napoje # zdrowie zębów # herbaty owocowe # wody smakowe # erozja szkliwa # kwasy organiczne # refluks # próchnica # stomatolog # fluoryzacja
