Nowoczesna stomatologia

Leczenie kanałowe wywołuje obawy u wielu pacjentów, jednakże mimo, iż zabieg ten jest dość skomplikowany to współcześnie przynosi bardzo pozytywne efekty. Trudność przeprowadzenia leczenia kanałowego wynika przede wszystkim z budowy anatomicznej zębów, momentami niełatwego dojścia do zębów w trakcie leczenia (zwłaszcza zębów bocznych), co więcej – stomatolog musi być przygotowany na wystąpienie niespodziewanych problemów w trakcie swojej pracy. Sukces leczenia kanałowego zależy o wielu czynników: właściwego przygotowania, wiedzy, doświadczenia stomatologa oraz umiejętnego posługiwania się odpowiednim sprzętem. Przy zabiegach endodontycznych wykonywane procedury usprawnia różnorodność instrumentów, wykonanych ze stopów niklowo-tytanowych. O wybranych narzędziach wykorzystywanych w leczeniu kanałowym pragniemy opowiedzieć więcej w naszym materiale. Jak przebiega leczenie kanałowe? Przed rozpoczęciem leczenia dentysta musi poznać długość i kształt kanału. Analiza ta odbywa się na podstawie zdjęcia rentgenowskiego lub przy pomocy urządzenia do mierzenia długości kanałów. Gdyby tradycyjne zdjęcie RTG nie dawało jasnego obrazu to może być konieczność wykonania dodatkowej tomografii stożkowej (czyli CBCT) pojedynczego zęba, gdyż prezentuje ona trójwymiarowy obraz, dzięki któremu można dokładniej zaznajomić się z anatomią zęba. Leczenie kanałowe polega na całkowitym usunięciu miazgi z kanałów zęba, gdyż w ten sposób dentysta usuwa bakterie oraz produkowane przez nie toksyny. Następnie niezbędne jest dokładne odkażenie wnętrza zęba i szczelnie wypełnienie go materiałem biozgodnym. W trakcie leczenia kanałowego bardzo ważnym etapem jest odbudowa tkanek zęba, które zostały zniszczone np. w wyniku próchnicy. W tym celu wykorzystuje się gabinetowe materiały kompozytowe lub odbudowy protetyczne. Stomatolog musi zwrócić baczną uwagę, aby w zębie nie został żaden fragment tkanki, który mógłby stać się ogniskiem kolejnego zakażenia. Należy również pamiętać o tym, iż miazga jest bardzo silnie unerwioną tkanką, dlatego dentysta odpowiednio dobiera środek znieczulający. Narzędzia ręczne Podstawą leczenia kanałowego jest użycie narzędzi ręcznych. Narzędzia te mają różne kształty, sposób pracy i przeznaczenie. Dentysta korzysta z nich w trakcie udrażniania kanałów, delikatnego poszerzania lub ręcznego opracowywania całego kanału. Narzędzia ręczne są wykonane ze stopów niklowo-tytanowych. Wykorzystanie takiego materiału ma wiele zalet, m. in. są one bardzo elastyczne, mają tzw. pamięć kształtu, umożliwiają skuteczne cięcia, istnieje mniejsze ryzyko perforacji kanału oraz zostaje skrócony czas pracy. Niestety, narzędzia niklowo-tytanowe mają zasadniczą wadę, gdyż cechuje je mniejsza wytrzymałość w porównianiu do pilników ze stali nierdzewnej, przez co łatwiej się łamią podczas opracowywania kanałów o nietypowej, zakrzywionej budowie. Endometr Aby określić długość korzenia zęba niezbędny jest endometr. Jego działanie opiera się na zasadzie pomiaru różnicy oporów prądu o różnej częstotliwości pomiędzy kanałem korzeniowym a kością, w której znajduje się ząb. Pomiar endometryczny nie zawsze jest zgodny z rzeczywistością, dlatego zaleca się, aby po leczeniu kanałowym została przeprowadzona kontrola radiologiczna. Pacjenci w trakcie leczenia kanałowego mogą usłyszeć pulsujący, wysoki sygnał, który czasami jest szybszy, a czasami wolniejszy. W ten sposób endometr syganlizuje, czy kanał korzeniowy jest wystarczająco udrożniony czy też należy go opracowywać dalej. Narzędzia mechaniczne Gdy zostanie zakończony wstępny etap opracowania kanału/kanałów to dalej można kontynuować działanie, używając narzędzi maszynowych, które znacznie przyspieszają pracę. W przeciwnieństwie do narzędzi ręcznych, narzędzia maszynowe są produkowane wyłącznie ze stopu niklowo-tytanowego (NiTi), dzięki czemu są bardziej elastyczne niż standardowe narzędzia ręczne. Narzędzia maszynowe również mają różne kształty, odmienne sposoby pracy, jednakże łączy je jedno –  ich zastosowanie wymaga posiadania specjalnego urządzenia, czyli mikrosilnika endodontycznego. Mikrosilnik obraca narzędzia z odpowiednią prędkością (od ok. 200 do nawet 2000 obrotów na minutę; warto dodać, że dostępne w Polsce narzędzia najczęściej obracają się zprędkościami nieprzekraczającymi kilkuset obrotów na minutę), ponadto urządzenie to jest tak zaprogramowane, aby mieć dostosowany moment obrotowy do konkretnego sprzętu. Jest to o tyle ważne, gdyż w ten sposób narzędzie zostaje zabezpieczone przed złamaniem. W awaryjnej sytuacji, gdy dojdzie do złamania narzędzia w kanale, lekarz korzysta z takich sprzętów jak: mikroskop zabiegowy, lupa czy też urządzenie emitujące ultradzwięki. Wymienione urządzenia są często stosowane również w przypadku leczenia kanałowego zębów ze skomplikowaną budową anatomiczną kanałów korzeniowych (np. gdy kanały są bardzo zakrzywione lub łączącą się i rozdzielają, ponadto gdy występują w kanałach zwapnienia albo perły szkliwne) bądź podczas ponownego leczenia kanałowego. Urządzenia powiększające: mikroskop zabiegowy, lupa Leczenie kanałowe wymaga od stomatologa ogromnej dokładności, skrupulatności, gdyż bardzo często obszarem pracy lekarza jest powierzchnia około 1 cm2(w przypadku niektórych zębów ta powierzchnia jest mniejsza, w innych nieco większa), a szczegóły, które musi zobaczyć są mierzone w milimetrach. Dodatkowym utrudnieniem jest praca w głębi kanału, którego średnica wynosi mniej niż milimetr. Stąd trudno sobie wyobrazić pracę bez powiększenia. W przypadku nieskomplikowanych zębów oczywiście nie ma konieczności dokładnego oglądania całego przebiegu kanału. W stomatologii używa się dwóch urządzeń powiększających pole zabiegowe, a są to: lupy oraz mikroskop zabiegowy. Zacznijmy od lupy, która może powiększać o jedną, wybraną wartość, np. 5 razy. W przypadku leczenia kanałowego pod mikroskopem mamy do czynienia z powiększeniem od 6 do 25 razy. Tak duże powiększenie pozwala na wgląd do komory zęba, powiększenie obrazu korzeni i kanałów korzeniowych, co byłoby niemożliwe gołym okiem, ponadto można zobaczyć zęby trzonowe, znajdujące się w głębi jamy ustnej – ich obserwacja tradycyjnymi metodami jest bardzo utrudniona. Wypełnienie kanału Po całkowitym opracowaniu kanału należy go wypełnić. Lekarz stosuje w tym celu dwie podstawowe substancje. Pierwszą z nich jest najczęściej wykorzystywana do wypełnień kanału gutaperka, drugą jest pasta na bazie żywicy epoksydowej, w której obtacza się gutaperkowe pałeczki. Mówi się, iż „nie taki diabieł straszny, jak go malują” i to przysłowie z pewnością doskonale pasuje do leczenia kanałowego, które współcześnie jest mniej bolesne i uciążliwe dla pacjentów niż to miało miejsce kilka czy kilkanaście lat temu, dlatego nie należy się go obawiać.   # leczenie kanałowe # endometr # narzędzia maszynowe # mikroskop zbiegowy # lupa # urządzenia ultradźwiękowe # gutaperka # leczenie endodontyczne